Nazivaju je i „tihi ubica“. Dugovečnost osoba koje pate od pauza u disanju je kraća i do deset godina. Učestalost povišenog krvnog pritiska, aritmija, srčanog i moždanog udara, kod dece noćnog mokrenja u krevet, dijabetesa itd. je višestruko učestalija kod ovih pacijenata nego kod zdravih. Dijagnoza apneje se postavlja na osnovu polisomnografskog ispitivanja. Prema nalazu AHI/apneja –hipopneja indeks/deli se na laku, srednju i tešku. Lečenje se sastoji u:
Redukciji telesne težine/kod ugojenih/
Dentalnih proteza koje pomeraju donju vilicu prema napred
CPAP aparata koji pod pozitivnim pritiskom ,preko odgovarajuće maske ,ubrizgava vazduh kroz gornje partije vazdušnih puteva do pluća.CPAP je danas prva linija tretmana u lečenju srednje teškog i teškog oblika apneje.
Hirurgija čiji je cilj da proširi vazdušni put i ostavi ga dovoljno i stalno otvorenim tokom svake noći-cele noći
Danasnja saznanja o etiologiji snoringa jasno ukazuju da je za nastanak ovog entiteta neophodno postojanje dva uslova. Prvi je spavanje koje u odredjenoj fazi sna dovodi do iznenadnog pada tonusa misica orofarinksa KADA JE KONSTATOVANO NASTAJANJE “nocne muzike” a drugi su neke diskretne anatomske anomalije I deformiteti locirani na putu od nosa do traheje. One ne cine pacijentu nikakve posebne smetnje sem svog postojanja, ali u kombinaciji sa faktorima koji doprinose kolapsu gornjih disajnih puteva tokom sna omogucuju organizmu da kreira buku koju poznajemo kao hrkanje. Bučni zvuci hrkanja nastaju kada postoji smetnja slobodnom protoku vazduha kroz gornje parije vazdusnog puta ,posebno orofaringealnog segmenta.
Tokom sna mišići i meke strukture u ždrelu i usnoj šupljini usled prevelikog opuštanja suzuju vazdušni put. Ova restrikacija respiratornog puta dovodi do turbulencije vazdušnih strujanja pri inspiraciji koji uzrokuje lepršanje mekih tkiva ždrela čiji rezultat je čujno disanje. Kod osoba koji hrču nailazimo bar na jedan od sledećih problema: Više od 40% osoba koje bučno spavaju žale se na otežano disanje na nos. Svaka peta osoba pati od nekog vida respiratorne alergije. U fazi prisustva alergiskih manifestacija hrkanje je znatno češće. To ukazuje na povezanost disanja na nos i bučnog spavanja. Kliničkim pregledom kod njih nalazimo neka patološka stanja u nosu kao iskrivljenu nosnu pregradu, uvećane nosne školjke, alergiski rinitis, polipe i drugo, koji doprinose patofiziologiji ronhopatije (hrkanja). Rinohirurske intervencije kod "hronicno zapusenog nosa" se preporucuju kao deo rutinske i obavezne terapije hrkanja.
Smatra se da je resica uvecana ako je duza
od 1,5 cm, a sira od 1,0 cm, što je ipak relativno. Patohistoloske
analize adstranjenih resica kod notornih hrkaca su ustanovile vece
prisustvo masnog tkiva u njima. Masni depoziti povecavaju volumen uvule I
cine je znatno sklonijom ka kolapsu i vibratornim aktovnostima. Duga
resica se tokom sna opusti, zapada potom u vazdusni put, suzuje ga, te
turbulencija udahnutog ili izdahnutog vazduha uzrokuje njeno leprsanje
koje je uzrok hrkanja.
Retrolingvalna opstrukcija koju uzrokuju prevelika baza jezika, uvećani lingvalni krajnici, pomeren jezik prema nazad, te retropozicija donje vilice su neretko prisutan nalaz kod pomenutih "testeraša". Okluzije na ovom nivou su najteže za hirurško rešavanje. Stanje se pogoršava kod spavanja na leđima, kada donja vilica i jezik usled gravitacije i hipotonije mišića zapadaju prema nazad i još više reduciraju disanji put.
Makroglosia (prevelik jezik). Okluzije na ovom nivou su najteže za hirurško rešavanje.
I pored značajne uspešnosti ovih aparata,
obavezna svakonoćna upotreba i intolerancija na njih, uveliko im je
smanjila kredibilitet.Ako bočni faringealni zid suzuje vazdusni proctor
preko 25%, stanje se procenjuje kao kritično za razvoj kolapsa. Sluznica
lateralnog zida ždrela je sklona otoku, a mišići vibracionim
aktivnostima, te se taj kompleks tokom sna prvi dislocira medijalno. Kao
rezultat toga nastaje restrikcija orofaringealnog vazdušnog puta sto je
osnova patofiziologije bučnog spavanja. Uvecani krajnici, palatinalni i
treći, posebno u dečijem uzrastu su najčesći uzrok čujnog disanja.
Orofaringealni nalaz kod
notornog hrkača. Uvećani krajnici, duga resica, široko nepce i
medioponiran bočni zid ždrela su najčešći etiološki faktori nastanka
ronhopatije i apneje.
Iako
se notorno hrkanje smatra sporednim simptomom višestruko zalazi u zdrav
život čoveka. Od simptoma koji se susreću kod ovih pacijenata,pored
bučnog i nemirnog spavanja, dominira preterana dnevna pospanost,
hronični umor (pacijenti se izjutra bude umorniji nego uveče kada
legnu), suha usta, frontalne glavobolje, promene u raspoloženju i sl.
Ako je hrkanje udruženo sa apneom(pauze u disanju) mogu se razviti
brojni simptomi kao povišen krvni pritisak,nepravilan rad srca,moždani
udar,dijabet a kod dece noćno mokrenje u krevet. Kvalitetna dijagnostika
ovog sindroma iziskuje primenu polisomnografije kao zlatnog standarda u
evaluaciji stanja ovih pacijenata.Tokom takvog ispitivanja dolazimo
do odredjenih parametara od kojih su najvažniji stepen oksigenacije,
dužina i broj pauza u disanju, oscilacije krvnog pritiska i rada srca,
intezitet buke i drugi. Da bih odredili mesto najvećeg suženja vazdušnog
puta koristimo drugu tehniku (APNEAGRAF) koja nam daje podatke o
vremenu, nivou i stepenu okluzije istog.
Na osnovu nalaza pomenutih ispitivanja vrši se selekcija pacijenata za hiruški i nehirurški tretman. Ne treba izostaviti ni klinički ORL pregled kojim možemo u nemalom broju slučajeva detektovati uzrok pomenutih smenji. Naime ,kod većine zdravih ljudi i nehrkača distalni kraj mekog nepca i resice leži iznad horizontalne ravni jezika, što nije slučaj kod bučnih spavača. Pri faringoskopiji nekih "testeraša" neposredno nakon buđenja možemo zapaziti cijanotičnu i edematoznu resicu kao znak njene velike noćne aktivnosti. Pregled uvek treba početi od nosa. Kada su u pitanju koštani deformiteti i abnormalnosti cefalometriske analize mogu biti od koristi.
Da bi se rešili ove neprijatne pojave, neke mere samopomoći mogu biti od koristi. Kao prvo preporučuje se redukcija telesne težine i njeno dovodjenje u normalu. Izbegavanje obilnih večera i prevelikog konzumiranja pića, izbegavanje sedativa i sredstava za spavanje, uz fizičko vežbanje i šetnje, spavanje na strani sa uzdignutim uzglavljem i drugo može dati povoljne rezultate kod blažih i povremenih ronhopatičara.Kod osoba koji muziciraju u svakom položaju i poziciji tela, pa čak i kada spavaju na stomaku tretman iziskuje primenu odredjenih sprava i naprava ili hirurškog rešavanja problema. Dentalne proteze koje pomeraju donju vilicu prema napred i time drže otvorenim vazdušni put mogu sprečiti hrkanje.
Specijalistička ordinacija za bolesti uva, nosa i grla "DR VUKOJE "
@Copyright prim dr Novak Vukoje. All right reserved. Created by ProBiz
